Khu bảo tồn thiên nhiên Kon Chư Răng ở đâu? Viên ngọc nơi đại ngàn.
Thuộc xã Sơn Lang, huyện K’Bang có diện tích 15.900 ha. Nơi đây có hệ sinh thái chuyển tiếp giữa vùng Đông và Tây của dãy Trường Sơn nên hệ thực vật khá phong phú và đa dạng. Trong khu bảo tồn có rất nhiều dòng thác đẹp, đặc biệt là thác 50 hùng vĩ nơi đầu nguồn sông Côn hấp dẫn du khách.
.
Đa dạng sinh học
Khu bảo tồn thiên nhiên (KBTTN) Kon Chư Răng với gần 15.500ha rừng đặc dụng, theo nghiên cứu của các nhà khoa học trong và ngoài nước được công bố tại các Hội thảo về bảo tồn thiên nhiên thì nơi đây còn hội tụ đủ các tiêu chí của một di sản thiên nhiên, địa chất và môi trường. Bằng chứng là nơi đây còn có những lớp đá tối cổ với niên đại từ 1,4 đến 2,5 tỷ năm cộng với hệ sinh thái vô cùng đặc biệt phong phú với những loài động thực vật đặc hữu. Theo thống kê, KBTTN Kon Chư Răng có 546 loại thực vật bậc cao, trong đó có 18 loài được ghi trong Sách Đỏ Việt Nam và 7 loài được ghi trong Sách Đỏ thế giới. Đối với hệ động vật có 392 loài, nhiều loài có tên trong Sách Đỏ như vượn má hung, voọc chà vá chân xám, mang Trường sơn… được xếp loại A tầm quan trọng quốc tế về đa dạng sinh học. Ông Trịnh Viết Ty, Giám đốc BQL KBTTN Kon Chư Răng cho biết: “Các nhà nghiên cứu cũng như các đoàn của UNESCO khảo sát sơ bộ nhưng bước đầu khẳng định KBTTN Kon Chư Răng mang tầm cỡ quốc tế về đa dạng sinh học. Năm 2017, chúng tôi phát hiện số lượng loài thực vật bậc cao, kể cả các loài quý hiếm, đặc hữu lên đến 833 loài”. Theo kết quả rà soát quy hoạch rừng đặc dụng toàn quốc giai đoạn 2001 – 2010 của Viện Điều tra quy hoạch rừng, KBTTN Kon Chư Răng có 9 loài thực vật đặc hữu hẹp của Việt Nam, gồm: Thích quả đỏ, Du móc, Song bột, Hoa khế, Trắc, Xoay, Giổi xanh và 2 loại phong lan chỉ duy nhất mới tìm thấy ở vùng này là Lọng Hiệp và Hoàng thảo vạch đỏ…
Cùng với sự đa dạng về hệ sinh thái vùng nhiệt đới, Kon Chư Răng còn được thiên nhiên hào phóng ban tặng nhiều thắng cảnh hùng vĩ. Hệ thống thác nước tại đây được xếp vào bậc nhất quốc gia, trong đó có 12 ngọn thác có độ cao từ 10m trở lên. Với những tiềm năng và lợi thế của cảnh quan và hệ sinh thái, Kon Chư Răng có tiềm năng về du lịch, nhất là du lịch sinh thái. Đây cũng sẽ là một địa điểm lý tưởng để nghiên cứu khoa học, giáo dục về môi trường, góp phần phát triển kinh tế – xã hội bền vững ở vùng đệm.
Với gần 99% độ che phủ rừng Kon Chư Răng được đánh giá là mang tầm cỡ quốc tế về đa dạng sinh học.
Làng “kiểm lâm”
Lọt thỏm giữa bốn bề rừng, làng Kon Von 2 (xã Đắc Rong, H. Kbang) là nơi sinh sống của gần 60 hộ đồng bào Ba Na bản địa. Cũng như bao ngôi làng người Ba Na khác luôn chọn núi rừng làm nơi quần cư, cuộc sống gắn liền với rừng từ bao đời, gần chục năm nay, dân làng Kon Von 2 còn có thêm một nghề khác là nghề giữ rừng nên nhiều người đã gọi vui đây là làng “kiểm lâm”. Từ khi chủ trương của Nhà nước trong việc giao khoán quản lý, bảo vệ rừng cho cộng đồng, già làng Đinh Pách đã đứng ra vận động dân làng cùng tham gia. “Rừng gắn bó với mỗi người Ba Na từ khi sinh ra, dân mình bao đời nay cũng sống nhờ cái rừng rồi. Giờ mình phải cùng Nhà nước giữ lấy rừng cho đời con, đời cháu có cái cây làm nhà, có rừng mà sống chứ”, già làng Đinh Pách tự hào. Từ một nhóm hộ ban đầu tham gia giữ rừng, đến nay người người, nhà nhà trong làng đều là các thành viên quản lý, bảo vệ diện tích rừng được nhận khoán. Không chỉ tích cực trong việc giữ rừng trước những tác động từ bên ngoài, người dân làng Kon Von 2 còn ý thức trong việc làm sao để không tác động tiêu cực đến rừng trong mọi sinh hoạt. Đến nay, người làng Kon Von 2 đã nhận khoán quản lý, bảo vệ 500ha rừng thuộc lâm phần của KBTTN Kon Chư Răng. Đó cũng là nguồn thu đáng kể cho dân làng. Nhờ việc nhận khoán này mà bà con nâng cao ý thức bảo vệ rừng, đặc biệt là tại KBTTN Kon Chư Răng. Từ đó đến nay, trên khu vực Kon Von 2 chưa xảy ra vụ vi phạm lâm luật nào.
Điều vui mừng hơn khi hệ sinh thái tự nhiên là rừng Kbang đang được chọn để xúc tiến việc xây dựng Khu sinh quyển Thế giới với gần 90.000ha trên cơ sở kết nối giữa Vườn Quốc gia Kon Ka Kinh, Khu Bảo tồn Kon Chư Răng và các vùng phụ cận. Việc thực thi đề án này không chỉ góp phần vào việc giữ rừng hiệu quả nhất mà còn ổn định được đời sống cho người dân sống gần rừng bằng việc giao rừng cho họ quản lý, bảo vệ.
Khám Phá Khu Bảo Tồn Thiên Nhiên Kon Chư Răng, Gia Lai
Khu bảo tồn thiên nhiên Kon Chư Răng thuộc xã Sơn Lang, huyện K’Bang, có diện tích 15.900ha. Khu vực có hệ sinh thái chuyển tiếp giữa vùng đông và tây của dãy trường Sơn nên hệ thống thực vật phong phú, có nhiều dòng thác đẹp, và là đầu nguồn sông côn hấp dẫn du khách.
Ở phía bắc tỉnh Gia Lai, một phần dân cư ở đây là Ba Na (chữ Kon trong tên gọi là làng theo tiếng dân tộc này), chủ yếu sống đông đúc ở tỉnh Kon Tum, mặc dù lãnh thổ Gia Lai là phần đất được coi là lãnh địa từ xưa của người Gia Rai (trước kia cũng viết là Djarai hoặc Jarai, cũng như Ba Na đã từng phiên âm là Bahnar theo tiếng Pháp).
Kon Chư Răng là khu rừng cấm có nhiều tiềm năng ẩn chứa nhiều nguồn lợi phong phú. Cả tỉnh Gia Lai có có 1,6 triệu hecta rừng nguyên sinh, có khá nhiều gỗ và động vật quý hiếm. Nơi nào cũng có thảm rừng nhiều gỗ quý rộng và còn nguyên sơ.
Khu bảo tồn Kon Chư Răng, được đánh giá là có sự ưu đãi về tài nguyên thiên nhiên rừng nhiệt đới, nhiều cảnh quan đẹp hoang sơ, sông suối, ghền thác là điều kiện để tổ chức doàn tour du lịch sinh thái cho du khách thích phiêu lưu, mạo hiểm, thăm thú núi rừng, chim muôn, cảnh đẹp hùng vĩ.
Khi đến Kon Chư Răng, điểm khởi đầu là doanh trại kiểm lâm du khách tiếp tục đi ô tô khoảng 6 km, đến một lối rẽ đi bộ 15 phút sẽ đến dòng thác 3 tầng tuyệt đẹp, bạn có thể thoả sức chụp ảnh lưu niệm ở đây.
Khi du lịch, bạn nên chuẩn bị đầy đủ hành trang cần thiết, Kon Chư Răng có dòng suối rộng 10m, dưới là hồ nước được trải bằng nhiều hòn đá do thiên nhiên tạo ra trông rất mắt mắt, bạn có thể lội qua dòng suối này, vượt qua dòng nước ta sẽ cảm nhận được sự trong lành và mát mẻ của thiên nhiên tạo cho bước chân vững vàng hơn để tiếp tục hành trình về phía trước.
Lên đến đỉnh cao, trước mắt đó là một cánh rừng nguyên sinh vô tận.Từ đây đoàn khách từ từ rảo bước để trải nghiệm cảnh vật do thiên nhiên ban tặng, với những loại cây cổ thụ, phong lan thuộc dòng quí hiếm dành cho những người ham mê nghiên cứu thực vật; nhiều loài ong bướm, côn trùng, bò sát đặc chủng dành cho những người ham mê động vật.
Tiếp Theo lối đường mòn trên cánh rừng già dài hơn hai cây số đó là thác 50 vẫn miệt mài chảy, nước trắng xóa quanh năm, hơi nước lan tỏa khắp cả một vùng tạo nên cầu vồng 7 sắc giữa đại ngàn tạo ra một không gian vừa thực, vừa ảo, vừa huyền bí.
Theo thống kê của các chuyên gia sinh vật học, khu bảo tồn thiên nhiên Kon Chư Răng hiện có trên 200 loài thực vật quý từ thảo mộc đến đại thụ (cỏ thuốc, hoa thơm, các loại phong lan, vạn tuế,… đến gỗ trầm, cẩm lai, xà nu, trắc…) động vật cũng có đến trăm loài.
Khu bảo tồn thiên nhiên Kon Chư Răng là nơi hiếm hoi còn nhiều voi, gấu, khỉ dã nhân, hổ, báo chồn bay, hươu sao, nai trăn, đại bàng, vẹt… khi du lịch Kon Chư Răng, du khách có thể tận mắt trông thấy những loài thú quý hiếm này.
Với những ưu đãi của thiên nhiên về tài nguyên rừng nhiệt đới, về cảnh quan sông suối, thác ghềnh là điều kiện rất thuận lợi cho việc tổ chức loại hình du lịch Trekking và du lịch sinh thái cho các đối tượng thích mạo hiểm, thích thăm thú cảnh núi rừng chim muông, thích cảnh quan sông thác hùng vỹ. Điểm khởi đầu là doanh trại Kiểm lâm đi ô tô khoảng 6 Km đến một lối rẽ đi bộ khoảng 15 phút sẽ đến dòng Thác 3 tầng tuyệt đẹp, còn một đường tiếp tục đi bằng ô tô đến địa điểm được gọi là Trại Bò (nơi đây có một trảng bằng rộng trên 3ha được bộ đội ta thiết lập để nuôi bò trong thời kỳ chiến tranh) bắt đầu cho cuộc hành trình Trecking tour..
Các vật dụng trên vai cùng nhau rảo bước khoảng 10 phút, một dòng suối rộng khoảng 10m được lót bằng những hòn đá mồ côi không lớn lắm để du khách lội qua, vượt qua dòng nước ta sẽ cảm nhận được sự trong lành và mát mẻ của thiên nhiên tạo cho bước chân vững vàng hơn để tiếp tục di chuyển về phía trước.Cuộc hành trình vượt núi có độ chênh khoảng 60 độ và đường dốc dài hơn 300m cũng đủ thử sức dẻo dai, kiên nhẫn và lòng dũng cảm vượt qua chính mình đối với những ai có sức khỏe bình thường. Lên đến đỉnh cao, trước mắt đó là một cánh rừng nguyên sinh vô tận.Từ đây đoàn khách từ từ rảo bước để chiêm nghiệm cảnh vật do thiên nhiên ban tặng, với những loại cây cổ thụ, phong lan thuộc dòng quí hiếm dành cho những người ham mê nghiên cứu thực vật; nhiều loài ong bướm, côn trùng, bò sát đặc chủng dành cho những người ham mê động vật. Theo lối đường mòn trên cánh rừng già dài hơn hai cây số đó là thác 50 vẫn miệt mài chảy, nước trắng xóa quanh năm, hơi nước lan tỏa khắp cả một vùng tạo nên cầu vồng 7 sắc giữa đại ngàn tạo ra một không gian vừa thực, vừa ảo, vừa huyền bí.
Khu BTTN Kon Chư Răng là điểm đến lý tưởng, thu hút khách du lịch trong và ngoài nước đến tham quan, nghỉ dưỡng, nghiên cứu khoa học, giáo dục về môi trường.